دندان قروچه چیست؟ روش های درمان بروکسیسم

خیلی از مردم احتمالا هر از گاهی به دلایل مختلفی دندان هایشان را به هم می سایند که به آن دندان قروچه یا بروکسیسم گفته می شود. بروکسیسم اختلالی است که هم به صورت ارادی و هم غیر ارادی در طول روز و یا هنگام خواب توسط فرد انجام می شود. در این مقاله از علت دندان قروچه خواهیم گفت و چند راهکار مناسب برای درمان آن پیشنهاد خواهیم داد.

علت دندان قروچه افراد چیست؟

در فهرست زیر لیستی از عوامل دندان قروچه کردن را در اختیارتان قرار داده ایم:

• ناشی از گاز گرفتن ها و جویدن های غیرعادی
• به خاطر ترس و اضطراب و استرس روزمره
• ناشی از نامرتب و کج بودن دندان ها
• به دلیل اختلال در خواب، مثل آپنه خواب!
• عوارض برخی داروهای افسردگی
• مشکلات تنفسی در خواب
• از عوارض بیماری پارکینسون
• رفلاکس معده

انواع بروکسیسم شامل چه مواردی می شوند؟

دندان قروچه در حالت کلی یک بیماری غیر ارادی در خواب است. اما گاهی ممکن است افراد به صورت ارادی و در بیداری نیز به دلایلی مانند استرس، فشار روانی، عصبانیت و … دندان های خود را روی یکدیگر بسایند. به دندان قروچه در بیداری، بروکسیسم بیدار گفته می شود.

اما رایج ترین شکل آن در خواب رخ می دهد و برای درمان این عادت باید علت دندان قروچه در خواب را کشف کرد. در بسیاری از افراد، عضلات صورت هنگام خواب دچار اسپاسم می شود و به دندان قروچه ختم می شود. دندان قروچه در کودکان هم بسیار رایج است و بسیاری از پدرها و مادرها را نگران می کند. در انتها نگاهی به علت دندان قروچه در کودکان می اندازیم.  

چرا به هم ساییدن دندان ها ضرر دارد؟

دندان قروچه های معدود و چند وقت یک بار نمی توانند شما را به دردسر بیندازند. اما اگر به عادت تبدیل شوند، می توانند سلامت دهان و دندان را تهدید کنند. در زیر لیستی آورده ایم از بیماری هایی که بروکسیسم باعث به وجود آمدنشان می شود:

• شکستگی دندان
• ساییدگی و فرسایش مینای دندان
• از بین رفتن کامل دندان
• بیماری های مربوط به فک
• سردرد و گوش درد مداوم

اگر از همین الان این عادت را ترک نکنید، ممکن است مجبور شوید هزینه و زمان زیادی را برای مثلا ایمپلنت کردن، گذاشتن دندان مصنوعی، ساختن کانال های دندانی، عمل بریج و غیره بگذارید.

علائم دندان قروچه چیست؟

• احساس خستگی در عضلات فک بعد از بیدار شدن از خواب
• دردهای شدید و طولانی مدت در فک
• شکسته شدن غیر عادی قسمتی از دندان
• لب پریدگی دندان
• سردرد و گوش درد
• لق شدن دندان
• تورم و خونریزی لثه
• متورم شدن فک پایین
• حساس شدن دندان به سرما و گرما

راه های جلوگیری از بروکسیسم چیست؟

اگر می خواهید دندان قروچه کردن را کنار بگذارید، باید ببینید اصلا چرا دندان قروچه می کنید و ریشه آن در کجاست؟ مثلا اگر استرس دارید، با دکتر دندانپزشک حرف بزنید تا او یک راه خوب پیش پایتان بگذارد. این جور وقت ها تمرینات و روش های مختلفی برای کاهش استرس و یا کنترلش وجود دارد که حسابی بهتان کمک می کند. اگر اختلال خواب منجر به ساییدن دندانها شده است، این اختلال را حل کنید.

در نتیجه درمان علل به هم ساییدن دندان تا حدود زیادی به دلایل دندان قروچه کردن مربوط است. در فهرست زیر به چند راه برای جلوگیری از این عادت مخرب اشاره کرده ایم:

از مصرف خوراکی های دارای کافئین خودداری کنید

حالا اگر کاملا خوراکی های کافئین دار را کنار نگذاشتید، لااقل مصرفش را کمتر کند. کمتر قهوه و کوکاکولا بنوشید و شکلات بخورید.

سرِ مداد، خودکار و غیره را نجوید

جویدن مداوم سر مداد و یا حتی آدامس باعث می شود عضلات آرواره به تکان خوردن عادت کنند و احتمال دندان قروچه را افزایش دهند.

نوشیدنی های الکلی را ترک کنید

می دانستید که هر بار الکل مصرف می کنید، شدت دندان قروچه هایتان چند برابر می شود. الکل را ترک کنید و یا مصرفش را کاهش دهید.

تمرین کنید که دندان هایتان را دائما روی هم فشار ندهید

عادت کنید دندان هایتان را این قدر فشار ندهید. اگر می بینید موفق نیستید و نمی توانید جلوی خودتان را بگیرید، نوک زبان تان را بگذارید لای دندان هایتان.

عضلات فک را شُل کنید!

یک درمان خانگی دندان قروچه در خواب این است که چند دقیقه قبل از آنکه کاملا خوابتان ببرد، یک پارچه خیس و گرم را در نزدیکی لاله گوشتان نگه دارید.

دندان قروچه کودکان

آماری هست که می گوید 15% تا 33% از  کودکان دندان هایشان را به هم می سایند. علت دندان قروچه کودکان در خواب و یا بیداری عبارت است از:

• درآمدن دندان های شیری
• درآمدن دندان های دائمی
• نامنظم بودن دندان ها
• اختلالات غدد درون ریز
• تغذیه نامناسب
• اضطراب و استرس

علائم دندان قروچه کودکان

کودکان معمولا در طول خواب دندان هایشان را به هم می سایند. بنابراین خیلی سخت می شود فهمید که آیا آنان به این عادت مبتلا هستند و یا نه. در زیر چند علامت مهم که هر یک نشان دهنده قروچه کردن دندان اند را آورده ایم:

• ساییدگی فک در کودکان
• سردرد
• ساییدگی دندان
• فرسوده شدن دندان ها

درمان دندان قروچه چیست؟

استفاده از محافظ و یا گارد دهانی که از ساییدن دندان ها بر روی یکدیگر جلوگیری می کند.

استفاده از دستگاه بیوفیدبک که با قرار گرفتن روی سر و حس کردن انقباض عضلات صورت هنگام بروکسیسم، صدایی تولید می کند و فرد را متوجه می کند.

درمان دندان قروچه کودکان

اگر چه به هم ساییدن دندان در کودکان نسبتا رایج است اما راه درمان آن چندان پیچیده نیست:

• از استرس کودکان تان کم کنید، به خصوص قبل از خواب!
• ماساژ و تمرینات کششی را برای کودکانتان جدی بگیرید.
• رژیم غذایی کودکانتان را زیر نظر بگیرید، مطمئن شوید مقدار مناسبی آب مصرف می کنند.
• او را به دندانپزشکی کودکان ببرید و بگذارید فک و دندان کودکتان را خوب معاینه کند. و در صورت نیاز تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرد.

لازم نیست چندان نگران به هم ساییدن دندان های کودکانتان باشید، به خصوص اگر هنوز خیلی کودک اند و دندان های شیری دارند. این عادت به مرور زمان از سرشان می افتد. راهکارهای بالا می تواند تا حد زیادی دندان قروچه کودکانتان را کنترل کند.

در مجله دندانپزشکی ایمپلنت با ما همراه باشید.