7 تا از انواع ارتودنسی دندان

امروزه داشتن دندان صاف و یک دست و لبخندی زیبا از اهمیت بالایی برخوردار است، در این میان برخی از افراد دندان های نامرتب و کجی دارند و یا به صورت مادرزادی دارای ناهنجاری فک هستند و به دنبال درمان آن می گردند. برای درمان انواع ناهنجاری فک و دندان ها می توان از ارتودنسی های مختلفی استفاده کرد. ارتودنسی در جابه جایی دندان ها، مرتب کردن آن ها و اصلاح ناهنجاری های فک نقش مهمی ایفا می کند. برای آشنایی با انواع ارتودنسی دندان، مراحل ارتودنسی و کاربرد خواندن این مقاله را توصیه می کنیم.

ارتودنسی چیست؟

یک روش دندانپزشکی است که برای برطرف کردن مشکلات دندانی مانند کجی، نامرتبی، بی نظمی و یا درمان ناهنجاری های فک استفاده می شود و انواع مختلفی دارد. انتخاب مناسب ترین روش در میان انواع ارتودنسی دندان، به سن بیمار، نوع مشکل و شدن آن بستگی دارد‌‌.

کاربرد انواع ارتودنسی دندان

ارتودنسی های مختلف برای درمان مشکلات زیر بیشترین کاربرد را دارند:

• ازدحام و شلوغی بیش از حد دندان ها
• نامرتبی و کجی دندان ها
• وجود فاصله دندانی
• جلو بودن فک بالا نسبت به فک پایین
• جلو بودن بیش از حد فک پایین نسبت به فک بالا
• وجود فاصله بین دندان بالا و پایین در هنگام بسته شدن
• جلو بودن بیش از حد دندان فک بالا نسبت به دندان های پایین
• جلو بودن دندان های فک پایین نسبت به فک بالا

انواع ارتودنسی دندان

ارتودنسی دندان به چندین روش مختلف قابل انجام است که در ادامه به آن ها اشاره می‌ کنیم:

ارتودنسی ثابت فلزی

یک نوع ارتودنسی دندان است که اجزای آن شامل براکت، سیم ارتودنسی و کش های ارتودنسی است. این دستگاه به صورت ثابت تا آخر دوره باید بر روی دندان قرار بگیرد و حتی در زمان غذا خوردن نیز نمی توان آن را از دهان خارج کرد‌. در این نوع ارتودنسی، براکت هایی که بر روی دندان نصب می شوند از جنس فلز هستند.

ارتودنسی ثابت سرامیکی

ارتودنسی سرامیکی از انواع ارتودنسی دندان است که اجزای آن دقیقا مانند ارتودنسی فلزی است. با این تفاوت که ارتودنسی سرامیکی، براکت ها از جنس سرامیک همرنگ دندان هستند. بریس های سرامیکی به صورت ثابت استفاده می شود.

ارتودنسی ثابت لینگوال

ارتودنسی لینگوال یا ارتودنسی پشت دندانی، به ارتودنسی گفته می شود که براکت و سیم ارتودنسی در پشت دندان نصب می شود. این ارتودنسی به دلیل مخفی بودن بریس ها در پشت دندان، اصلا جلب توجه نمی کند و جزو انواع ارتودنسی نامرئی محسوب می شود. اما دسترسی به براکت ها در هنگام نصب و تنظیم سخت از بقیه انواع ارتودنسی دندان است.

ارتودنسی دیمون

نوعی ارتودنسی مدرن و پیشرفته است که تقریبا مانند ارتودنسی ثابت فلزی است. اما براکت های ارتودنسی دیمون نسبت به براکت های فلزی پیشرفته تر هستند و خاصیت کشویی و باز و بسته شدن خودکار را دارند.

براکت های دیمون به دلیل سیستم کشویی، حالت خود تنظیم شونده دارند. در هنگام نیاز به صورت خودکار باز و بسته می شوند و سیم ارتودنسی در موقعیت جدید قرار می گیرد. در این روش، به دلیل تنظیم شدن خودکار براکت ها، نسبت به سایر انواع ارتودنسی دندان نیاز به مراجعه حضوری کمتر است.

ارتودنسی پلاک های فانکشنال و پلاک های Z

در این دو نوع ارتودنسی از پلاک های متحرک فلزی استفاده می شود. مانند براکت های ارتودنسی فلزی یا سرامیکی ثابت نیستند و می توان در مواقع ضروری آن ها را از دهان خارج کرد‌.

این پلاک ها سقف دهان را می پوشانند و بخش فلزی آن ها به دندان وصل می شود، با فشاری که پلاک ها وارد می کنند، وضعیت فک و دندان تغییر می کند‌. البته بیشتر برای درمان مشکلات فک به کار می روند.

ارتودنسی با الاینرهای شفاف

استفاده از پلاک های متحرک که از جنس پلاستیک شفاف و بی رنگی هستند، پیشرفت دیگری در زمینه انواع ارتودنسی دندان است. الاینرهای شفاف به دلیل بی رنگ بودن به ارتودنسی نامرئی نیز معروف هستند‌‌. در مواردی که فرد بخواهد از این پلاک استفاده نکند، امکان خارج کردن و گذاشتن دوباره آن ها وجود دارد.

ارتودنسی با پلاک های نگهدارنده

در هنگام تمام شدن شدن انواع ارتودنسی دندان، امکان دارد دندان هایی که در موقعیت مناسب قرار گرفته اند، دوباره به حالت قبلی بازگردند. در چنین وضعیتی، متخصص ارتودنسی بعد از اتمام هر دوره ارتودنسی، پلاک های نگهدارنده را برای بیمار استفاده می کند. این پلاک از بازگشت دندان به حالت قبلی خود جلوگیری می کند و باعث ثابت شدن وضعیت آن ها می شود.

مراحل انجام انواع ارتودنسی دندان

ارتودنسی های مختلف با توجه به ساختار و اجزای تشکیل دهنده به روش های متفاوتی تقسیم می شوند. اما ما در اینجا به صورت مختصر توضیحاتی را برای شما ارائە می کنیم:

در ارتودنسی ثابت فلزی، سرامیکی، لینگوال و دیمون به دلیل اینکه اجزای ارتودنسی ها شبیه به هم هستند، تقریبا نحوه آن ها نصب نیز مشابه است. قبل از هر کاری از دندان ها قالب گیری می شود. بعد از آماده شدن براکت ها و سیم ارتودنسی نوبت به نصب آن ها می رسد. ( مقاله قالب گیری ارتودنسی دندان را مطالعه کنید.)

متخصص ارتودنسی براکت ها را با چسب مخصوصی به دندان ها وصل می کند. براکت ها دارای شکاف هایی هستند که سیم ارتودنسی از میان این شکاف ها رد می شود و تمامی براکت ها را بهم وصل می کند. در آخر کش های ارتودنسی نیرو برای نگهداری سیم در شکاف براکت ها به کار می رود‌.

نکته

البته باید این را در نظر داشته باشید که در ارتودنسی دیمون نیازی به کش نیست، چون براکت ها سیستم کشویی دارند‌ و در ارتودنسی لینگوال براکت ها و سیم پشت دندان نصب می شوند.

مراحل نصب انواع ارتودنسی دندان که از ارتودنسی متحرک استفاده می کنند با  بریس ها ثابت متفاوت است. بعد از قالب گیری پلاک های متحرک شفاف یا پلاک های فلزی ساخته  و در دهان قرار داده می شوند.

مراحل قرار دادن ارتودنسی با پلاک های متحرک ساده است و به راحتی از دهان خارج می شوند و دوباره در دهان قرار می گیرند‌. فقط باید به یک نکته توجه کرد که در هنگام شل شدن پلاک ها، نیاز به تنظیم مجدد دارند و باید با پیچ مخصوصی دوباره آن را سفت کرده و برای قرار گرفتن در موقعیت جدید، دوباره به فک و دندان ها فشار وارد کنند.

خلاصه انواع ارتودنسی دندان

ارتودنسی های فلزی، سرامیکی، دیمون، لینگوال، پلاک های متحرک فلزی، الاینرهای شفاف و پلاک نگهدارنده از جمله ارتودنسی های مورد استفاده توسط ارتودنتیست هستند که با توجه به نوع مشکل، شدن آن و سن بیمار بهترین روش برای بیمار انتخاب می شود.