کشیدن دندان، روش ها، عوارض و مراقبت های بعد از آن

کشیدن دندان که به علت های مختلفی توسط دندانپزشک انجام می شود، یکی از رایج ترین درمان های دندانپزشکی است. در حقیقت می‌ توان گفت کشیدن دندان یک جراحی جزئی محسوب می‌ شود که دندان را از جایگاه خود بیرون می کشد. این کار در حالت عادی توسط دندانپزشک عمومی و در مدت زمان کوتاهی انجام می‌ گیرد و در صورت نهفته بودن دندان توسط دندانپزشک متخصص جراح فک و صورت انجام می‌ شود. آسیب های بسیاری هستند که در صورت عدم توجه به آنها مجبور خواهید شد دندان خود را بکشید.

مهم ترین علل کشیدن دندان

از دلایل اصلی کشیدن دندان می‌ توان به موارد زیر اشاره کرد:

ارتودنسی دندان

یکی از رایج ترین دلایل کشیدن دندان، آماده سازی آن برای درمان ارتودنسی دندان است که معمولا برای آزادسازی فضا برای جابجایی دندان ها می باشد. این اتفاق زمانی رخ می‌ دهد که دندان ها بسیار شلوغ باشند و فک جای کافی برای همه دندان ها نداشته باشد. در این زمان برای اینکه دندان های شما مرتب شود، متخصص ارتودنسی دندانی را که از اهمیت کمتری برخوردار است می‌ کشد تا جا برای بقیه دندان ها باز شود.

آسیب یا پوسیدگی شدید

اگر پوسیدگی دندان به اندازه ای باشد که دیگر دندان قابل ترمیم نباشد و ریشه دندان نیز از بین رفته باشد، دندانپزشک تصمیم می‌گیرد دندان فرد را بکشد تا دندان های کناری فرد دچار پوسیدگی نشوند.

دندان نهفته

در صورتی که بعد از اتمام دوره رشد دندانها، یک یا چند دندان هنوز از لثه بیرون نیامده باشد و یا به طور کامل رشد نکرده باشد و از فک خارج نشده باشد، با تشخیص دندانپزشک باید کشیده شود. به این دندان ها به ترتیب دندان های نهفته و نیمه نهفته گفته می شود. دندان عقل معمولا جزو این دسته از دندانها است.

شکستگی دندان همراه با آسیب به فک

زمانی که استخوان فک با شکستن دندان همراه باشد و امکان برگرداندن دندان کنده شده وجود نداشته باشد، از گزینه خارج کردن دندان و کشیدن دندان شکسته استفاده می شود.

عفونت دندان و لثه

در صورتی که دندان پوسیده یا آسیب دیده باشد، ممکن است عصب های دندان تحت تاثیر قرار بگیرند. اگر عصب های دندان دچار عفونت شوند باید عصب کشی انجام شود. در صورتی که عفونت ایجاد شده با آنتی بیوتیک درمان نشود باید دندان کشیده شود. اگر که عفونت لثه به بافت اطراف برسد و استخوان اطراف دندان تخریب شده باشد، دندان لق می‌ شود و دندان باید توسط دندانپزشک کشیده شود.

در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، خطر عفونت بالاست. حال در صورتی که دندان در خطر عفونت قرار داشته باشد، دندانپزشک مجبور به کشیدن آن خواهد بود.

قبل از کشیدن دندان چه اقداماتی انجام می شود؟

ابتدا دندانپزشک درباره نحوه خارج کردن دندان با شما صحبت می‌کند و درباره روش‌های احتمالی، عوارض و نحوه مراقبت های بعد از کشیدن دندان صحبت خواهد کرد. قبل از این کار نیز دندانپزشک سوالاتی را از بیمار می‌ پرسد که شامل موارد زیر می شود:

• سن
• داروهایی که مصرف می‌ کنید.
• شرایط، بیماری و مسائل پزشکی قبلی
• هرگونه آلرژی به غذا، دارو یا داروی بی‌ حسی و موضعی

سپس دندانپزشک وضعیت حفره دهان و دندان آسیب دیده را بررسی می‌ کند. همچنین تصاویری که توسط اشعه ایکس از دندان آسیب دیده و ساختارهای مجاور آن تهیه شده است را بررسی می‌ کند.

نحوه کشیدن دندان چگونه است؟

نحوه کشیدن دندان به دو صورت است که در هر دو روش برای اینکه بیمار دردی را تجربه نکند، از داروهای بی حسی موضعی و آرامبخش استفاده می شود. در ادامه به معرفی این 2 روش می پردازیم:

روش معمولی و مرسوم

این روش برای دندانی به کار می رود که به طور کامل رشد کرده باشد و کاملا قابل مشاهده است. مراحل خارج کردن این دندانها به صورت زیر است:

• ابتدا دندان، بافت لثه و اطراف آن تحت بی‌ حسی موضعی قرار می‌ گیرد. برای اطمینان از بی حسی دندان، دندانپزشک ابزار نیمه تیز دندانپزشکی را بر روی بافت لثه فشار می‌ دهد.
• دندانپزشک دندان را به طرفین حرکت می‌ دهد تا آن را به طور کامل لق کند.
• برای کشیدن دندان، دندانپزشک باید حفره دندان را وسیع کرده و آن را از لیگامان (بافتی لیفی شکل که میان دندان و استخوان است) جدا نماید. سپس دندان لق شده و دندانپزشک می‌ تواند آن را به راحتی بکشد.
• در آخر نیز دندانپزشک در جای خالی دندان کشیده شده گاز استریل قرار می دهد.

لازم به ذکر است که این کار توسط دندانپزشک عمومی قابل اجرا است.

روش جراحی

این روش زمانی انجام می‌ شود که دندان به علت نهفته بودن یا شکستگی در دهان قابل مشاهده نمی‌ باشد. افرادی که دارای شرایط خاص هستند، ممکن است بیهوشی عمومی دریافت نمایند و بعد از انجام فرآیند نیز بیمار باید داروی مسکن دریافت نماید. جراحی دندان باید توسط دندانپزشک متخصص فک و صورت انجام شود.

عوارض کشیدن دندان

از عوارض خارج کردن دندان می‌ توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عفونت: بعد از کشیدن دندان احتمال عفونت وجود دارد. اما در افرادی که سیستم ایمنی سالمی دارند بعید است.
• درد در ناحیه فک: به علت تزریق ماده بی حسی یا باز ماندن بیش از اندازه فک در طول فرآیند درمانی، فک بیمار ممکن است دچار درد و کشش عضلانی شود.
• بی حسی در ناحیه لب و چانه: یکی از عوارض کشیدن دندان عقل فک پایین، بی حسی در لب و چانه است که گاهی ممکن است این آسیب دائمی باشد. این حالت به علت آسیب به عصب زبان، لب و چانه بیمار ممکن است ایجاد شود. البته مراجعه به یک متخصص مجرب، ریسک این عارضه را کاهش می دهد.

از دیگر عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تورم و کبودی در لثه
• شکستگی تاج یا ریشه دندان
• خونریزی بیش از حد
• حفره خشک
• قرار گرفتن در معرض سینوس های صورت
• آسیب به دندان های همسایه، زبان، اعصاب، لثه و غیره.

مراقبت بعد از کشیدن دندان شامل چه مواردی می شود؟

در مراقبت های بعد از کشیدن دندان، 24 ساعت اول بسیار اهمیت دارد. در این مدت باید خطر عفونت و خونریزی را به حداقل برسانید:

• آب دهان خود را نباید تف کنید.
• از لمس کردن محل با زبان خود باید خودداری نمایید.
• در محل دندانی که کشیده شده است باید گاز استریل قرار دهید و برای مدت نیم ساعت فشار دهید.
• می‌ توانید برای جلوگیری از تورم لثه، یک کیسه یخ را بر روی محل قرار دهید.
• اگر دندانپزشک مسکن تجویز کرده است، آن را باید به موقع مصرف کنید.
• از مصرف آسپرین خودداری کنید زیرا این کار می‌ تواند منجر به افزایش خونریزی و کاهش لخته خون در فرد شود.
• از انجام فعالیت بدنی شدید و ورزش کردن حداقل تا 48 ساعت خودداری نمایید.
• باید در 24 ساعت اول بعد از کشیده شدن دندان از شستشوی دهان خودداری نمایید.
• می‌ توانید بعد از 24 ساعت اول دهان خود را با آب و نمک بشویید.
• از استعمال دخانیات خودداری نمایید.
• از مصرف قهوه، الکل و چای باید خودداری نمایید، زیرا خونریزی را افزایش می‎ دهد.
• دندان خود را باید با مسواک نرم تمیز کنید و از مسواک کردن دندان کشیده شده و اطراف آن حداقل تا 24 ساعت خودداری نمایید.
• برای خیلی از افراد این سوال پیش می آید که بعد از کشیدن دندان چه بخوریم؟ خوردن غذا‌ها و مایعات سرد باعث کاهش و تسکین درد می‌ شود. بستنی گزینه‌ مناسبی است که بعد از کشیدن دندان عقل نهفته برای کاهش درد استفاده می‌ شود.

بعد از کشیدن دندان چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه نمایید؟

داشتن درد بعد از خارج کردن دندان طبیعی است؛ اما اگر علائم زیر را تجربه کردید باید به در اسرع وقت به یک کلینیک دندانپزشکی یا دندانپزشکی شبانه روزی مراجعه نمایید:

• علائم عفونت مانند تب و لرز
• حالت تهوع و استفراغ
• ترشح زیاد
• تورم زیاد
• سرفه، تنگی نفس، درد سینه یا حالت تهوع شدید

بهبود محل دندان کشیده شده چقدر زمان می‌ برد؟

بهبودی یک الی دو هفته زمان نیاز دارد که می‌ توانید دهان خود را با محلول آب گرم و نمک بشویید و روند بهبود را تسریع ببخشید.

در مجله دندانپزشکی ایمپلنت با ماه همراه شوید.