روش‌ های جایگزینی دندان از دست‌ رفته؛ چگونه جای خالی دندان را پر کنیم؟

روش‌ های جایگزینی دندان از دست‌ رفته امروزه یکی از داغ ترین موضوعات و درمان های حوزه دندانپزشکی است. افراد ممکن است به علل مختلفی دندان‌ های خود را از دست بدهند. از دست دادن دندان علاوه بر اینکه بر روی ظاهر فرد تأثیر خواهد گذاشت، می‌ تواند بر روی فرایند هضم غذا نیز تأثیر بگذارد و در آن اختلال ایجاد کند.

در گذشته کشیدن دندان افراد به‌ راحتی انجام می شد و خیلی ها به دنبال روش‌ های جایگزین برای جای خالی دندان از دست رفته خود نبودند. اما امروزه بسیاری هستند که به‌ ظاهر خود اهمیت می‌ دهند و بعد از دست‌ دادن دندان خود، در پی جایگزینی دندان‌ های از دست‌ رفته هستند. شاید به نظر برسد که دندان‌ های پشتی تأثیر زیادی بر روی ظاهر فرد نخواهند گذاشت، اما باید بدانید از دست‌ دادن دندان‌ های پشتی نیز ممکن است حالت دهان را تغییر داده و باعث پیر شدن صورت فرد شود.

چه روش هایی برای جایگزین کردن دندان از دست رفته وجود دارد؟

همان‌ طور که اشاره کردیم دندان از دست‌ رفته می‌ تواند در صحبت‌ کردن، جویدن، نگهداری و تمیزکردن دندانها مشکل ایجاد کند. جای خالی دندان از دست‌ رفته باعث می‌ شود که دندان‌ های دیگر برای خود جا باز کنند و تحت‌ فشاری که به علت جویدن غذا است، کم‌ کم جابه‌جا شوند. در شرایطی که فرد دندان‌ های خود را از دست‌ داده است، بدترین کار این است که هیچ اقدامی در جهت پرکردن این جای خالی انجام نشود. بهترین روش‌ های جایگزینی دندان از دست‌ رفته عبارتند از:

ایمپلنت دندان

یکی از روش‌ های جایگزینی دندان از دست‌ رفته ایمپلنت یا کاشت دندان است. ایمپلنت دندان از جنس تیتانیوم سازگار با سلول‌ های بدن است که با روش جراحی، این پیج زیر لثه و داخل استخوان جای می‌ گیرد. بعد از قرارگرفتن این پیچ‌ ها در جای خود یا استخوان‌ سازی سلول‌ های استخوان‌ ساز در سطح ایمپلنت، استخوان فک به ایمپلنت جوش می‌ خورد که این فرایند عموماً 3 الی 4 ماه زمان می برد. سپس دندانپزشک این امکان را فراهم می‌ کند تا روکش و تاج ایمپلنت را بر روی پایه قرار دهد.

ایمپلنت‌ های دندانی جزو روش‌ های دائمی برای یک یا چند دندان از دست‌ رفته می‌ باشند. ایمپلنت دندان به علت داشتن هزینه‌ های جانبی زیاد مانند هزینه فیکسچر، قطعات پروتزی (اباتمنت اصلی و گاهی موقت، آنالوگ، پیچ اباتمنت)، هزینه لابراتوار (روکش ایمپلنت) و غیره، جزو پروتزهای دندانی گران‌ قیمت هستند. شاید هزینه ایمپلنت دندان بالا باشد، اما از جهت ماندگاری بسیار با دوام هستند و به طور دائم از آنها استفاده می‌ شود.

انواع ایمپلنت‌ های دندان

• ایمپلنت داخل استخوان: این نوع ایمپلنت جزو معروف‌ ترین انواع ایمپلنت می‌ باشد که به‌ صورت یک پیچ در داخل استخوان قرار خواهد گرفت.
• ایمپلنت ساب پریوستیال: زمانی که در فک پایین، تحلیل شدید استخوان ایجاد شده باشد، از این ایمپلنت که به‌ صورت سازه‌ ای بر روی فک پایین و زیر لثه قرار خواهد گرفت، استفاده می‌ شود و سپس ساختار پروتزی بر روی این جای خالی قرار خواهد گرفت.
• ایمپلنت زایگوماتیک: زمانی که تحلیل استخوان در فک بالا ایجاد شده باشد، فک بالا یک ساختار فلزی به استخوان گونه‌ ای پیچ خواهد شد.

بریج یا پل دندان

بریج دندان یکی از گزینه‌ هایی است که برای پر کردن جای خالی دندان از آن استفاده می‌ شود. پل‌ های دندانی یک یا چند دندان مصنوعی به هم متصل هستند که می‌ توانند با وصل شدن به دندان‌ های همسایه خود یکی از روش‌ های جایگزینی دندان از دست‌ رفته باشند و نتایج آنها دائمی می‌ باشد. بریح انواع مختلفی دارد و اینکه از کدام نوع استفاده شود، تحت‌ نظر متخصص دندانپزشکی انجام می‌ گیرد. از مزایای این پل‌ های دندانی می‌ توان به اصلاح طرح لبخند، آسان شدن فرآیند جویدن، بهبود صحبت‌ کردن و نحوه ادای کلمات، حفظ شکل صورت، توزیع نیرو در دندان و فک‌ ها، جلوگیری از حرکت دندان‌ ها و جابه‌ جایی دندان‌ ها اشاره کرد.

انواع بریج دندان

چهار نوع پل دندانی اصلی وجود دارد:

پل‌ های دندانی ساده یا سنتی

این پل‌ های دندانی که یکی از روش های جایگزینی دندان‌ های از دست‌ رفته هستند، شامل تعدادی دندان مصنوعی است که به دندان‌ های طبیعی همسایه خود وصل می‌ شوند. برای اتصال این دندان‌ های مصنوعی باید دندان‌ های مجاور از استحکام خوبی برخوردار باشند. برای اینکه این پل‌ های دندانی نصب شوند، باید مینای دندان مجاور تراش داده شود تا به فرمی درآید که پل دندانی به آن متصل شود.

معلق یا کانتی لِوِر

به این پل‌ های دندانی، پل معلق نیز گفته می‌ شود. کانتی لور برای پرکردن جای خالی یک دندان به کار می‌ رود و برای اینکه این پل دندانی را نصب کنید باید حتماً 1 دندان طبیعی در سمت چپ یا راست آن وجود داشته باشد. برای اینکه دندانپزشک کانتی لور را نصب کند، باید دندان پایه تراش داده شود و سپس پل بر روی آن سوار شود.

پل مریلند

این پل‌ های دندانی همانند پل‌ های سنتی نصب خواهند شد. برای اینکه این دندان را نصب کنید باید دو دندان طبیعی مجاور در چپ و راست داشته باشید. با این تفاوت که در این روش نیازی به برش دادن مینای دندان نبوده و توسط بال‌ هایی از جنس فلز یا پرسلین، پل به پشت دندان‌ های طبیعی چپ و راست اتصال خواهد یافت.

بریج پشتیبانی شده با ایمپلنت

برای نصب این پل‌ های دندانی، دندانپزشک از ایمپلنت کمک می‌ گیرد. بیمار هنگامی می‌ تواند از این پل‌ دندانی استفاده کند که بیش از یک دندان خود را از دست‌ داده باشد. در این روش، به دندان‌ های اطراف کاری نداشته و تنها مینای دندان را تراش خواهیم داد، چرا که ایمپلنت‌ ها خود به‌ تنهایی می‌ توانند به‌ خوبی از پل حمایت و پشتیبانی کنند. پل‌ های دندانی که توسط ایمپلنت دندان حمایت می‌ شوند نیازمند دو عمل جراحی هستند. این دو عمل جراحی شامل موارد زیر است که به همین دلیل نصب این ایمپلنت‌ ها زمانبر بوده و ممکن است چندین ماه طول بکشد تا این پل‌ ها نصب شوند:

• اولین عمل برای کاشتن و قرار دادن واحدهای ایمپلنت داخل استخوان فک بیمار
• عمل دومی هم برای نصب بریج یا قرار دادن پل

دندان مصنوعی

دندان‌ مصنوعی یا پروتز دندان یکی از روش‌ های جایگزینی دندان از دست‌ رفته است و از پلاستیک یا فلز به‌ صورت سفارشی ساخته شده‌ است که بر روی لثه‌ ها قرار می گیرد. انواع دندان مصنوعی عبارتند از:

دندان مصنوعی کامل

پروتز دندان کامل زمانی استفاده می‌ شود که فرد تمامی دندان‌ هایش را از دست‌ داده باشد و به دو صورت معمولی و فوری قرار می گیرد. دندان مصنوعی معمولی بعد از کشیدن دندان و بهبود لثه‌ ها بعد از 8 الی 12 هفته در دهان قرار داده می‌ شود. دندان مصنوعی فوری باید از قبل تهیه شده و بعد از کشیدن تمامی دندان‌ ها در دهان قرار بگیرد تا در این مدت فرد بدون دندان نباشد.

دندان مصنوعی تکه‌ ای

دندان مصنوعی پارسیل، دندان مصنوعی متصل به پایه پلاستیکی صورتی یا همرنگ لثه هستند که به یک بدنه فلزی وصل می‌ شوند. این بدنه فلزی، دندان مصنوعی را در جای خود نگه می‌ دارد. از این نوع دندان مصنوعی زمانی باید استفاده شود که چندین دندان طبیعی در فک بالا و پایین وجود داشته باشد. دندان مصنوعی پارسیل، ظریف و متحرک بوده و دارای ظاهری طبیعی است و قلاب آن با اتصال‌ های داخلی به روکش‌ های کناری وصل خواهد شد.

اوردنچر

اوردنچرها دندان‌ های جایگزینی هستند که توسط ایمپلنت‌ های دندانی حمایت می‌ شوند. در شرایطی که فرد هیچ دندانی ندارد یا همه دندان‌ های وی در حال پوسیدگی هستند ولی استخوان کافی در فک خود دارد تا بتواند از ایمپلنت پشتیبانی کند، دندانپزشک از اوردنچر دندان استفاده می‌ کند. اوردنچر دارای قابلیت جابه‌ جایی است و بیشتر افرادی از این دندان‌ مصنوعی استفاده می‌ کنند که یک یا چند دندان باقیمانده برای پشتیبانی از این دندان‌ های مصنوعی داشته باشند.

انواع اوردنچر

• کاشت دندان متکی بر بافت لثه: در این روش، ایمپلنت در فک بالا و پایین قرار می گیرد و کاشت دندان به طور مستقیم بر روی آن انجام می شود.
• اوردنچر بر پایه ایمپلنت: در این روش ایمپلنت‌ ها حکم پشتیبان را در دهان بر عهده دارند. این نوع دندان‌ های مصنوعی به ایمپلنت‌ ها وصل می شوند یا از طریق تاج‌ های تلسکوپی بر روی لثه قرار می‌ گیرند.
• کاشت دندان متکی بر ایمپلنت و لثه: در این روش پروتز دندان توسط دو ایمپلنت که به‌ جای دندان‌های نیش و آسیاب استفاده می‌ شود، بر روی لثه قرار می‌ گیرد. برای این کار از یک میله که ایمپلنت را به هم وصل می‌ کند استفاده می‌ شود.